ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΚΑΪΡΟΥ (μέρος 2ον)
Χρίστος Γ. Παπαδόπουλος*
ΟΙ ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΕΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΟΣΑ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΚΙ ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ- ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ. ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΟΜΩΣ ΤΡΕΧΟΥΝ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΥΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΩΣΗ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ.
Την ίδια μέρα, 24.1.1952, στο ίδιο πρωτοσέλιδο του Ταχυδρόμου που δημοσιεύονται οι δηλώσεις του Υπουργού εσωτερικών της Αιγύπτου για την αγγλική τρομοκρατία στην Ισμαηλία, δημοσιεύεται μια δραματική ελληνική έκκληση στο κύριο άρθρο του Ταχυδρόμου με τίτλο “ΑΙΓΥΠΤΙΟΙ ΚΑΙ ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΑΙ”. Είναι ολοφάνερο ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει εντελώς και γίνεται μια ύστατη προσπάθεια από τον αρθρογράφο ,να διαχωριστεί η ελληνική παροικία από τις τρομοκρατικές πράξεις των Άγγλων αποικιοκρατών, γιατί την ίδια στιγμή οι εξτρεμιστές, προσπαθούν να ταυτίσουν όλους τους ξένους στο μυαλό του φτωχού Αιγυπτίου ,ως ίδια φάρα με τους Άγγλους τυράννους του, ώστε να τον παρασύρουν και να τον στρέψουν εναντίον όλων των ξένων παροίκων.
Ο αρθρογράφος υπενθυμίζει ότι από καιρό, τα τελευταία εκείνα χρόνια, η εφημερίδα τόνιζε την ανάγκη ίσης μεταχείρισης ξένων κι Αιγυπτίων μετά την κατάργηση των διομολογήσεων, ώστε “να κοπεί ο βήχας” όπως αναφέρει χαρακτηριστικά όλων εκείνων και κυρίως της Αγγλικής αποκιοκρατίας που με τις μηχανοραφίες της προσπαθεί να δικαιολογήσει την κατοχή της, ως προστάτιδα των ξένων παροικιών. Και συνεχίζει: “Με τα νέα επεισόδια, εκ νέου τώρα η “Αχράμ”(σ.σ κυβερνητική εφημερίδα) διαβεβαιεί ότι οι ξένοι είναι φίλτατοι εις την Αίγυπτον, ζωτικοί όντες παράγοντες δια την οικονομικήν της αναγέννησιν. Οτι δε, με το να ζούν ούτως οι ξένοι εν φιλία μετα των Αιγυπτίων, το πράγμα αφοπλίζει τους Άγγλους εις ό,τι υπολόγιζον να εκμεταλλευτούν εις βάρον της Αιγύπτου.Σχετικώς θα ήταν περιττον να προσθέση η Αχραμ ότι όρος της Αιγυπτιακής φιλίας είναι ο παρά των ξένων σεβασμός της κυριαρχίας του Κράτους, διότι δεν υπάρχει περίπτωση που οι “ξένοι” λεγόμενοι δεν το σεβάστηκαν.Τουλάχιστον δι’ ό,τι αφορά τους Έλληνας της Αιγύπτου,είναι το πραμα απολύτου βεβαιότητος. Επί πλέον δε,πρέπει να προστεθεί,όχι μόνο πλήρης νομοτάγεια χαρακτήρισε πάντοτε την εν τω Τόπω Ελληνικήν διαμονήν αλλά και κάτι ειδικόν εξαιρετικότερον. Το ότι οι Αιγύπτιοι τους είδαν απο το 1919 και ηθικούς των συναγωνιστές δια την πραγμάτωσιν των δίκαιων Εθνικών Αιγυπτιακών διεκδικήσεων”. Το 1919 είχε γίνει η πρώτη Αιγυπτιακή επανάσταση με επικεφαλής τον Σάαντ Ζαγκλούλ που είχε ως αποτέλεσμα λίγο καιρό μετά, στις 28.2.1922, τη μονομερή διακήρυξη της Ανεξαρτησία της Αιγύπτου, την οποία επέτρεψαν οι Άγγλοι αφού η συνθήκη που υπογράφτηκε προέβλεπε την προστασία των βρεττανικών συμφερόντων.
Συνεχίζει ενοχλημένος ο αρθρογράφος και κορυφώνει αυτό που θέλει να πει “παρ όλα αυτά ο όρος «ξένος» περί των Αιγυπτιωτών ευρωπαίων, προκειμένου δε των Ελλήνων, δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Οι αποκτήσαντες την ιδιότητα του Αιγυπτιώτου, πρέπει, δια τα πάντα της Κοινωνικής δράσεως, να νοούνται ως αδιαχωρίστως περιλαμβανόμενοι εις τον όρον «Αιγύπτιοι»”
Είναι φανερό ότι κόντρα στους εξτρεμιστές που υπερτονίζουν την καταγωγή για να διαφοροποιήσουν τους κατοίκους της Αιγύπτου σε Αιγύπτιους και ξένους, ταυτζίζοντας τους με την Αγγλική αποικιοκρατία, με σκοπό να στρέψουν τους μεν εναντίον των δε, για δικούς τους σκοπούς, ο αρθρογράφος τονίζει περισσότερο αυτά που τους ενώνουν σε μια κοινή μοίρα πάρα την καταγωγή που τους χωρίζει και προσπαθεί να ταυτίσει Αιγυπτιώτες με τους Αιγύπτιους, θεωρώντας μάλιστα την ταύτιση αυτή ως “κατάστασιν φυσικού δικαίου”. Έχουν πια περάσει ανεπιστρεπτί οι εποχές που οι Αιγύπτιοι ήταν ξένοι στην ίδια τους τη χώρα.
Παραπονιέται στη συνέχεια για “κυβερνητικές αστοχίες” που ρίχνουν νερό στο μύλο των Άγγλων και βοηθούν την προπαγάνδα τους περί προστασίας των ξένων, αναφέροντας κάποιους νέες προσπάθειες που προσπαθούν να υποβαθμίσουν την θέση ξένων επαγγελματιών στον κοινωνικό βίο της Αιγύπτου, όπως , για παράδειγμα, να μη ψηφίζουν οι ξένοι δικηγόροι στο δικηγορικό σύλλογο, να μην μπορούν να κατέχουν οι ξένοι λογιστές θέση εμπειρογνώμονα καθώς και άλλες εισηγήσεις που προωθήθηκαν στη Δημαρχία Καΐρου ώστε να απαγορευθεί στους ξένους η αστική ιδιοκτησία. Παραπονιέται επίσης για τη διακοπή του επιδόματος μόνο στους ξένους εργαζομένους της διώρυγας του Σουεζ που άφησαν την εργασία τους, αφού πείστηκαν από κρατικές υποσχέσεις κι έμειναν ανεργοι. Είναι γνωστό ότι πολλοί Έλληνες ήταν μεταξύ αυτών των ανέργων.
Προσπαθεί ο αρθρογράφος να στείλει το μήνυμα, ότι όλα αυτά εκμεταλλεύεται η βρετανική προπαγάνδα επηρεάζοντας την παγκόσμια κοινή γνώμη ότι δήθεν η παρουσία της στην Αίγυπτο προστατεύει τις ξένες παροικίες. Αναφέρεται σαφώς και κατά των εξτρεμιστών .”Η νοοτροπία μερικών με το να φαντάζονται τους εδώ ευρωπαίους ως βάρος και ως τρώγοντας ψωμί το οποίο δεν τους ανήκει καταστρέφει παν ό, τι δύναται υπέρ του Αιγυπτιακού Έθνους να οικοδομήσει η νομοτάγεια των ξένων, η αφοσίωση τους προς την Αίγυπτον, ως επίσης καταστρέψει και παν ότι ωραίον και υψηλόν εμπεριέχουν αι επίσημαι διακηρύξεις ότι οι ξένοι τυγχάνουν ισοτιμίας και ειναι πολύτιμα στοιχεία εις την εθνικήν της χώρας προκοπήν”.
Είναι φανερή η διγλωσσία που ζούνε στο πετσί τους οι Αιγυπτιώτες. Το επίσημο κράτος υπόσχεται ισοτιμία αλλά την ίδια στιγμή καθημερινά παραδείγματα δίνουν άλλη εικόνα. Γι αυτό ο συντάκτης ζητάει ,τέλος, απο την Αιγυπτιακή διανόηση και την ντόπια δημοσιογραφία να λάβουν θέση επί του θέματος και να υποστηρίξουν την ισονομία μεταξύ ξένων και ντόπιων. Και καταλήγει αισιοδόξα και προφητικά: “Αι σημερινές περιστάσεις ευνοούν την βαθύτεραν κατανόηση της ανάγκης και της της εκ της πληρώσεως της ωφέλειας.Αλλά και όταν ευτυχώς θα παρέλθουν, με την Αίγυπτον νικήτριαν, δια αυτην θα είναι ες αεί πηγή δυνάμεως ο τίτλος ότι όχι πλέον η Αφρική εις την Ευρώπην, αλλ’ ως προς τούτο του μεγάλου και ακηθινού Πολιτισμού και η Ευρώπη ανήκει εις την Αφρικήν.”
Στην ίδια σελίδα οι εξελίξεις τη πολιτικής καταστασης αναφερουν οτι οι Βρετανοί συνεχίζουν τα εκδικητικά τους μέτρα εναντίον των κατοίκων οι οποίοι κατάντησαν άστεγοι και αλητεύουν στους δρόμους της πόλης. Παρατηρείται μεγάλη έλλειψη τροφίμων. Οι Άγγλοι πέρα από τις αραβικές συνοικίες συνεχίζουν αν σπέρνουν το φόβο και στο ευρωπαϊκό κομμάτι της Ισμαηλίας, πόλης της διώρυγας που απόκοψαν από την υπόλοιπη χώρα τις ημέρες εκείνες.
Στο Κάιρο, Αιγύπτιες φεμινίστριες, στην ουσία νεαρές “φαλαγγίτισσες” των παρακρατικών οργανώσεων , πολιορκούν την τράπεζα Barkleys. Φορούν περιβραχιόνιο στα χέρια με την επιγραφή “Ο αγών μας, το χρήμα μας και η ψυχή μας εις την υπηρεσίαν της πατρίδος”. Έχουν περικυκλώσει πρωί πρωί την τράπεζα και διατάζουν “δεν μπαίνετε αλλά και δεν βγαίνετε”. Οι υπάλληλοι που είχαν ήδη προσέλθει εγκλωβίζονται μέσα ,οι υπόλοιποι δεν μπορούν να πλησιάσουν στην εργασία τους. Η επικεφαλής τους δηλώνει: “Δεν είναι παρά μόνον η αρχή. Θα κάνουμε το αυτό δια κάθε Αγγλική επιχείριση”. Τελικά επενέβη η αστυνομία και διαλύθηκε η πολιορκία.
Στις 25 Ιανουαρίου δημοσιεύονται στην εφημερίδα Ταχυδρόμος τα αντίποινα των Αιγυπτίων που έλαβαν χώρα την προηγούμενη μέρα . “Αιγύπτιοι Κομμαντος ανετίναξαν Αγγλική αποθήκη πυρομαχικών” σε στρατόπεδο των Βρεττανών στην ευρύτερη περιοχή της Ισμαηλίας προκαλώντας πανδαιμόνιο καταστροφών στις τριγύρω κατοικίες που ήταν όμως κενές γιατί οι Άγγλοι έδιωξαν τους κατοίκους της περιοχής. Πενήντα νεκροί Άγγλοι στρατιώτες και δεκάδες τραυματίες ήταν ο άμεσος απολογισμός αυτής της ενέργειας.
Την μέρα που δημοσιεύοταν η παραπάνω είδηση στον Ταχυδρόμο, τα γεγονότα οδηγούσαν προς την κορύφωση του δράματος. “Σφόδρα και πολύνεκρος μάχη συνήφθη εις την Ισμαηλίαν κατόπιν Βρεττανικής απαιτήσεως προς αφοπλισμόν της Αιγυπτιακής Αστυνομίας.Αιγύπτιοι: 46 νεκροί,76 τραυματίαι.-Βρεττανοί: 3 νεκροί , 16 τραυματίαι”. Αυτός ηταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος του Ταχυδρόμου της επόμενης ημέρας, 26.1.1952 πριν ακόμα φτάσουν τα μαύρα νέα του Καΐρου. Ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Ήταν Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 1952.
(συνεχίζεται…)
*Διευθυντής του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου Καΐρου
