Χρίστος Γ. Παπαδόπουλος*

 

Ο ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ 86Η ΕΠΕΤΕΙΟ ΜΝΗΜΗΣ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΣΥΜΠΙΠΤΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΣΤΙΧΟΥΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΕ Ν ΑΚΟΥΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΛΕΕΙ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΓΡΑΦΤΗΚΑΝ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΤΟΥ.

Ο επίλογος μνήμης Ελευθερίου Βενιζέλου, 86 χρόνια μετά το θάνατο του, θα κλείσει σήμερα, Παγκόσμια ημέρα ποίησης με αγαπημένους του στίχους  και μαντινάδες από τη δημοτική μας ποίηση, που αγαπούσε ο ίδιος να ακούει ή και να λέει σε διάφορες περιστάσεις στους φίλους του. Η επιλογή των στίχων αυτών δημοσιεύτηκε στην αιγυπτιώτικη εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ στις 27 Μαρτίου του 1936

 

 

“Οψές αργά επέρναγα

απ΄του χάροντα το σπίτι

και άκουγα τη χάραινα

και μάλωνε το χάρο/

Χάρε,μην κάνεις αδικιές

να παίρνης τσ’ αντρεθωμένους.”

 

“Παιδιά κι ήντα γενήκανε

του κόσμου οι αντρειωμένοι;

Μηδέ στις άκρες φαίνονται,

μηδε στ’ αναμεσάδες..”

 

“Ο Διγενής ψυχομαχεί

κι η γης τονε τρομάσσει

κι η πλάκα τον ανατριχιά

πως θα τονε σκεπάσει.”

 

“Αχ και να γυρίζανε

τα νιάτα τρία ζάλα

και να το ξαναβύζανα

της μάνας μου το γάλα…”

 

Νάχεν η γη πατήματα

κι ο ουρανός κρικέλια

να πάτουν τα πατήματα

να πιάσω τα κρικέλια

να δώσω σείσμα τ’ ουρανού

και σείσμα του πελάγου…”

 

 

Θα πρωταγωνιστήσει και ο ίδιος στο παραδοσιακό τραγούδι “Της αμύνης τα παιδιά” που τους στίχους του διασκεύασε αργότερα ο Νίκος Γκάτσος και τη  μουσική του ο  Σταύρος Ξαρχάκος για την ταινία του Αιγυπτιώτη σκηνοθέτη Κώστα Φέρρη, το γνωστό “Ρεμπέτικο”.

 

Μια μέρα θα το γράψει η ιστορία

πως έδιωξε απ’ την Αθήνα τα θηρία

πως έδιωξε βασιλείς και βουλευτάδες

τους ψευταράδες και τους μασκαράδες

Και στην Άμυνα εκεί

όλοι οι αξιωματικοί

πολεμάει κι ο Βενιζέλος

που αυτός θα φέρει τέλος

και ο κάθε πατριώτης

θα μας φέρει την ισότης

 

Η Παναγιά που στέκει στο πλευρό μας

δείχνει το δρόμο στο νέο αρχηγό μας

τον ήρωα της Εθνικής Αμύνης

που πολεμάει και διώχνει τους εχθρούς

 

Της Αμύνης τα παιδιά

διώξανε το βασιλιά

και του δώσαν τα πανιά του

για να πάει στη δουλειά του

τον περίδρομο να τρώει

με το ξένο του το σόι

 

Έλα να δεις σπαθιά και γιαταγάνια

που βγάζουν φλόγες και φτάνουν στα ουράνια

εκεί ψηλά ψηλά στα σύνορά μας

τρέχει ποτάμι το αίμα του εχθρού

 

Της Αμύνης τα παιδιά

διώξανε το βασιλιά

της Αμύνης το καπέλο

έφερε το Βενιζέλο

της Αμύνης το σκουφάκι

έφερε το Λευτεράκη

 

 

Για το θάνατο του Βενιζέλου έγραψε και ο Κωστής Παλαμάς το παρακάτω.

1. «Έσβυσε ο Μέγας. Μεγάλο ανάφτε, καθώς Εκείνος,

μνήμα, να ειν’ άστρο, φως του η Αθήνα, δρόμος του η Κρήτη…

Του Ομήρου ο στίχος φωνή τού πρέπει, δε φτάνει ο θρήνος,

το πάτημά του πυρό, στο ανέβα του Ψηλορείτη.

Των ιερών χρόνων, αρχαίων και νέων, την λαμπυράδα,

γραφτό του η μοίρα να ζωντανέψει και ν’ αναστήσει,

οι όργητες άγριες, τα πάθη μπόρες, νύχτες τα μίση·

τρεμοσαλεύεις ο αποσπερίτης, λάμπεις η Ελλάδα…».

(από το ποίημα με τίτλο «Στο θάνατο του Βενιζέλου», 26 Μαρτίου 1936).

 

 

Ο Γιώργος Σουρής, σατυρικός ποιητής έγραψε το παρακάτω. απόσπασμα απο το ποίημα με το οποίο χαιρετίζει την επάνοδο του Πρωθυπουργού Βενιζέλου από την Ευρώπη, τον Δεκέμβριο του 1917).

 

[………………………………………………………….]

«Καλώς ήλθες, καλώς ήλθες, πολυδόξαστε Λευτέρη,

για να λείψουν τόσες πίκρες, για να λείψουν γρουσουζιές…

Καλώς ήλθες, καλώς ήλθες· κι έλα σήκωσε το χέρι,

για να δώσης, όπου πρέπει κι όπως πρέπει, καρπαζιές…»

[…………………………………………………………]

«Καλώς ήλθες δοξασμένος,

όμως δόξα σου μεγάλη

είναι τούτη, που το Γένος

λαχταρά για δόξα πάλι».

 

(απόσπασμα από το ποίημά του με τίτλο «Με κοντύλι φλογερό / λίγοι στίχοι στο φτερό»,

 

 

Ο Γεώργιος Δροσίνης ποιητής, πεζογράφος και δημοσιογράφος

« Των δειλιασμένων ψυχών κράχτη σε είδα!

Σήμαντρο δόξας, σκουριασμένο απ’ τον καιρό,

χτύπησες με το χέρι την ασπίδα

κι άναψες τη σβησμένη φλόγα στο Ιερό.

 

Τινάχτηκε απ’ το κάλεσμά σου το φτερό

της Νίκης· -Γυμνή πρόβαλε η λεπίδα

Σπαθιών-. Κι ακούστηκε από νέων ηρώων χορό

των Περσομάχων ο ύμνος· «Ω Πατρίδα!»

 

Μακριά από μια στεριά αποκοιμισμένη

προς κάποια ανατολή, που σε προσμένει,

τα κύματα άφοβα πατώντας ξεκινάς…

 

Την ώρα εκείνη απ’ την κορφή του Κάστρου

κάτι έφεξε το δρόμο σου. Ήτον άστρου

φως ή το δόρυ ξάστραψε της Αθηνάς;»

(στο έργο του «Σκόρπια φύλλα της ζωής μου», αναφέρεται στην περίοδο του πολιτικού Διχασμού της Ελλάδας και αποκαλύπτει ότι ένα ποίημά του από τη συλλογή «Πύρινη Ρομφαία – Αλκυονίδες: 1912-1921», το έγραψε για τον Ελευθέριο Βενιζέλο).

 

 

 

Τέλος, ο Ναπολέων Λαπαθιώτης ,αναφέρεται σ  αυτόν στο ποίημα του “Πολιτικό δελτίο”

 

Η χώρα μας την κρίσιμον περίοδον διέρχεται·

η λίρα καθημερινώς και σταθερώς ανέρχεται·

το γόητρόν μας διαρκώς μειούται και κατέρχεται·

εις νέαν φάσιν ο αγών περίπλοκον εισέρχεται·

ο τόπος εις αφόρητον σημείον περιέρχεται,

πλην της μωράς του στάσεως το Κράτος δεν εξέρχεται·

η «Ηνωμένη» της Αρχής καθόλου δεν απέρχεται·

ο Γούναρης πολιτικά τεχνάσματα μετέρχεται·

ραγδαίως η καταστροφή και τραγικώς επέρχεται·

ο πρώτος ενθουσιασμός των νικητών παρέρχεται·

το πλήθος εις τας τελετάς έπαυσε να προσέρχεται·

όλοι γνωρίζουν το κακόν πλέον πόθεν προέρχεται·

από την πλάνην ο λαός αρχίζει και συνέρχεται…

 

— Ο Βενιζέλος έρχεται… ο Βενιζέλος έρχεται…

Τα παραπάνω ποίηματα συνοδευουμε φωτογραφικα με μερικές από τις ταχυδρομικές κάρτες που αφιερώθηκαν στον μεγάλο έλληνα πολιτικό καθώς και το ακόλουθο φωτογραφκό του πορτρέτο.

 

 

 

*Διευθυντής του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου Καΐρου