Σχόλια του Βουλευτή Αλέξανδρου Καζαμία, επί του «Στρατηγικού σχεδίου για τον Απόδημο Ελληνισμό, 2024-2027»

14 Μαΐου 2024 by georg gstrein

Σχόλια του Βουλευτή Επικρατείας της Πλεύσης Ελευθερίας, Αλέξανδρου Καζαμία, επί του «Στρατηγικού σχεδίου για τον Απόδημο Ελληνισμό, 2024-2027».

Εισαγωγή

Από την είσοδό της στη Βουλή τον Ιούλιο του 2023, η Πλεύση Ελευθερίας ανέλαβε σειρά πρωτοβουλιών για την ανάδειξη των θεμάτων του Απόδημου Ελληνισμού και την αναβάθμιση των σχέσεων ανάμεσα στους Έλληνες της Διασποράς και την Ελλάδα. Ορισμένες από τις πρωτοβουλίες αυτές ήταν:

Η ανακίνηση του θέματος της Ψήφου των Αποδήμων και η υπερψήφιση του νομοσχεδίου για την άρση των εμποδίων στην ψήφο των Ελλήνων του Εξωτερικού. Με απαιτούμενη πλειοψηφία 200 ψήφων, το νομοσχέδιο έλαβε 208 ψήφους, εκ των οποίων οι καθοριστικές 8 ήταν της Πλεύσης Ελευθερίας.
Η υποβολή Επίκαιρης Ερώτησης στον Υπουργό Εξωτερικών τον Ιανουάριο του 2024 για την επαναλειτουργία του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού (ΣΑΕ) και τη βελτίωση της λειτουργίας των Προξενικών Αρχών στο Εξωτερικό.
Η διατύπωση αιτήματος στη Διάσκεψη Προέδρων της Βουλής για σύγκληση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς, και η υποβολή σειράς προτάσεων στις συνεδριάσεις της Επιτροπής για την αντιμετώπιση των άμεσων προβλημάτων που απασχολούν τους Απόδημους.
Η υπερψήφιση των άρθρων του νομοσχεδίου για την Επιστολική Ψήφο στις Ευρωεκλογές και στα δημοψηφίσματα, με σκοπό την περαιτέρω διευκόλυνση της συμμετοχής των Αποδήμων στις διαδικασίες της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Η υποβολή δύο Επίκαιρων Ερωτήσεων στην Υπουργό Εσωτερικών το Μάρτιο του 2024 με θέμα τις «καταγγελίες Ελλήνων του Εξωτερικού για την πρόσβαση της Ευρωβουλευτή Άννας-Μισέλ Ασημακοπούλου στα προσωπικά τους δεδομένα».

Τα σχόλια που καταθέτουμε παρακάτω για το 4ετές Στρατηγικό Σχέδιο του Υπουργείου Εξωτερικών εντάσσονται στο πλαίσιο αυτών των πρωτοβουλιών και παρακαλούμε να διαβαστούν σε σχέση με αυτές.

Γενικά σχόλια

Η Πλεύση Ελευθερίας καλωσορίζει τη εκπόνηση «Στρατηγικού Σχεδίου» για τους Έλληνες της Διασποράς, έστω και καθυστερημένα. Θεωρούμε χρήσιμο τον 4ετή ορίζοντα του Σχεδίου (2024-27) καισυμφωνούμε με την ολιστική προσέγγισή του.
Κρίνουμε ότι οι τρεις άξονες του οράματος που διατυπώνει κινούνται στη σωστή κατεύθυνση. Θεωρούμε, ωστόσο, ότι πρέπει να υπάρχει ρητή αναφορά στο στόχο εδραίωσης όχι μόνο «αμφίδρομης», αλλά και«αναβαθμισμένης σχέσης» με τη Διασπορά.
Εκτιμούμε ότι ένας σημαντικός, 4ος άξονας του οράματος του «Σχεδίου», πρέπει να είναιη δημιουργία σημαντικών ευκαιριών αξιοποίησης ταλέντων και ανθρώπινου δυναμικού της Διασποράς για την οικονομική ανάπτυξη, την παιδεία, τις επιστήμες και τη δημόσια διοίκηση στην Ελλάδα. Πιστεύουμε ότι η αναστροφή του «brain drain» από τη δεκαετία της Κρίσης αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου πεδίου ενίσχυσης της ελλαδικής κοινωνίας από μέλη της Διασποράς, κάτι που δεν αναδεικνύει καθαρά το «Στρατηγικό Σχέδιο».
Διαπιστώνουμε ότι η υλοποίηση του «Σχεδίου» απαιτεί συνεργασία ανάμεσα στο Υπουργείο Εξωτερικών και τα Υπουργεία Παιδείας, Πολιτισμού, Εσωτερικών, Εθνικής Οικονομίας, Προεδρίας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Η ανάγκη, ο τρόπος και η υπέρβαση των υπηρεσιακών εμποδίων για την επίτευξη συντονισμένης συνεργασίας δεν προβλέπονται. Η παράβλεψη αυτή υποδηλώνειτην εσφαλμένη πεποίθηση ότι οι υπάρχουσες δομές διϋπουργικής συνεργασίας είναι ικανοποιητικές.

Εξειδικευμένα σχόλια

Απουσιάζει σαφής πρόταση επαναλειτουργίας του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού (ΣΑΕ), που σύμφωνα με το Άρθρο 108 του Συντάγματος, αποτελεί κεντρικό θεσμό εκπροσώπησης των Ελλήνων της Διασποράς. Στις δράσεις του Στρατηγικού Στόχου 1, υπάρχει μια αόριστη, δευτερεύουσα αναφορά στην «Προετοιμασία επαναλειτουργίας Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού» (δράση 5). Αυτό, στην καλύτερη περίπτωση, σημαίνει ότι, ως το τέλος του 4ετούς Σχεδίου το 2027, το Υπουργείο Εξωτερικών ακόμη θα «προετοιμάζει» την επαναλειτουργία του ΣΑΕ, του οποίου η λειτουργία έχει ήδη ανασταλεί για 10 και πλέον χρόνια.Το «Σχέδιο» δεν εξηγεί γιατί απαιτούνται 4 χρόνια «προετοιμασίας» για την επαναλειτουργία του ΣΑΕ, τι ακριβώς θα περιλαμβάνει αυτή, και πότε τελικά προβλέπεται να λειτουργήσει το ΣΑΕ.
Στην 3^ηΔράση του Στρατηγικού Στόχου 1, προβλέπεται η διοργάνωση του «1^ου Παγκοσμίου Forum Ελλήνων της Διασποράς». Παρόλο που η δράση αναφέρει μόνο το «1ο» Παγκόσμιο Forum εντός της τετρατίας 2024-27, ο στόχος που περιγράφει είναι η «καθιέρωση του θεσμού σε ετήσια βάση». Ενδεικτικό της ασάφειας με την οποία οι στόχοι αυτοί ορίζονται είναι η απουσία αναφοράς σε χρονοδιάγραμμα για τη διοργάνωση του «2ου» Forum. Αν πρόκειται για ετήσιο θεσμό, τότε το τετραετές σχέδιο πρέπει να προβλέπει και το έτος έναρξης και τις χρονιές στις οποίες προβλέπονται τα επόμενα Fora, εντός της τετραετίας 2024-27.
Ακόμη πιο ουσιαστική είναι η απουσία διευκρίνησης της σχέσης (και της διαφοράς) ανάμεσα στο Παγκόσμιο Forum Ελλήνων της Διασποράς και το Συμβούλιο Αποδήμου Ελληνισμού (ΣΑΕ). Επειδή υπάρχει αλληλοεπικάλυψη των λειτουργιών τους, το Στρατηγικό Σχέδιο, είναι απαραίτητο να αποσαφινιστεί κατά πόσο το Παγκόσμιο Forum θα υποκαθιστά ή θα συμπληρώνει τις δραστηριότητες του ΣΑΕ∙ και αν τις συμπληρώνει, πρέπει να ξεκαθαρίζει με ποιο τρόπο θα γίνεται αυτό. [Η ασάφεια αυτή εντείνεται από το γεγονός ότι, παλαιότερα, το ΣΑΕ είχε εντός του Παγκόσμια Fora με θεματικές ενότητες παρόμοιες με αυτές που προβλέπει το Σχέδιο].
Ζωτικής σημασίας στην επικοινωνία και οργάνωση των παροικιών του Εξωτερικού είναι ο ρόλος τωνΜέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Το «Στρατηγικό Σχέδιο» αναφέρεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media), όμως δεν προτείνει στόχους αναβάθμισης από τα εξίσου σημαντικά παραδοσιακά ΜΜΕ (ραδιόφωνο, τηλεόραση, Τύπος), που ακόμη αποτελούν βασικούς κόμβους δικτύωσης και διάδοσης γνώσης για τους Απόδημους. Ο συντονισμός, η ανάδειξη και η πιθανή χρηματοδότηση κάποιων εξ’ αυτών, είναι ζωτικής σημασίας. Εκτιμούμε ότι αυτή είναι μια παράλειψη που πρέπει και μπορεί να διορθωθεί.
Καλωσορίζουμε τον Στόχο 6, για την «Αναβάθμιση των παρεχόμενων από τις Προξενικές Αρχές υπηρεσιών». Ωστόσο, οι 7 από τις 8 δράσεις «αναβάθμισης» των υπηρεσιών αυτών αφορά στην εισαγωγή διαφόρων μεθόδων ψηφιοποίησης. Όπως τόνισα σε Επίκαιρη Ερώτησή μου προς τον Υφυπουργό Εξωτερικών,ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην αναδιοργάνωση των δια ζώσης υπηρεσιών σε όλα τα Προξενεία του Εξωτερικού. Αυτή, μεταξύ άλλων, πρέπει να περιλαμβάνει την αύξηση των ωρών εξυπηρέτησης κοινού, την καθιέρωση φιλικής συμπεριφοράς προς τους πολίτες, και τη διεύρυνση των παρεχόμενων υπηρεσιών (π.χ. έκδοση διαβατηρίων από περισσότερα προξενεία, με ταχύτερες διαδικασίες, κ.ο.κ.).
Κλείνουμε με ένα θετικό σχόλιο. Το «Στρατηγικό Σχέδιο» προβλέπει την καθιέρωση «Ημέρας του Απόδημου Ελληνισμού». Υποστηρίζουμε πλήρως αυτήν την πρόταση. Κατόπιν διαβούλευσης με φορείς του Εξωτερικού,προτείνουμε η «Ημέρα του Απόδημου Ελληνισμού» να καθιερωθεί η 29^η Απριλίου κάθε έτους, επέτειος των γενεθλίων και της ημέρας θανάτου του μεγάλου ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη. Ο Αλεξανδρινός ποιητής έχει αναδειχτεί τις τελευταίες δεκαετίες στην πλέον εμβληματική μορφή της σύγχρονης Ελληνικής Διασποράς και είναι ο πιο πλατιά μεταφρασμένος Έλληνας συγγραφέας. Ο διασπορικός χαρακτήρας της λογοτεχνίας του και η παγκόσμια ακτινοβολία του τα τελευταία 100 χρόνια τον έχουν καταστήσει στη συνείδηση πολλών Ελλήνων και ξένων ως το κατεξοχήν πρότυπο του πολιτιστικού επιτεύγματος των Ελλήνων του Εξωτερικού. Γι’ αυτό, προτείνουμε η ημέρα της μνήμης του να καθιερωθεί και ως «Ημέρα του Αποδήμου Ελληνισμού».