Περιοδική έκθεση για το 1821 στο Γκρατς της Αυστρίας
Για το Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας Παύλου Βρέλλη, η συνεργασία με άξιους επιστήμονες που χαρακτηρίζονται από ευρύνοια νου, καθαρότητα σκέψης και σαφήνεια λόγων, αποτελεί πηγή χαράς. Τη χαρά αυτή μας την πρόσφερε η υποψ. διδάκτωρ Κλασικής Αρχαιολογίας και Λέκτωρ του Πανεπιστημίου Γκρατς, κα. Έλλη Παπαζώη, η οποία μας πρότεινε να συνεργαστούμε για τη δημιουργία μίας περιοδικής έκθεσης.
Η έκθεση προβλήθηκε στο πλαίσιο του μοναδικού συμποσίου στην Αυστρία για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, με τίτλο «Das befreite Griechenland und die klassische Antike / Η απελευθερωμένη Ελλάδα και η κλασική αρχαιότητα (1821-2021)», την πρωτοβουλία και διοργάνωση του οποίου ανέλαβε η ίδια εξ’ ολοκλήρου. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στις 16-18 Σεπτεμβρίου 2021 στο Γκρατς της Αυστρίας και τέλεσε υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελλάδας στην Αυστρία και της Επιτροπής «Ελλάδα 2021».
Χαρά μας επίσης, είναι και η διαπίστωση ότι υπάρχουν εξαίρετοι χαρακτήρες που υπερσκελίζουν τις προσδοκίες των τυπικών τίτλων σπουδών, ώστε οι επιλογές στις οποίες καταλήξαμε να αφηγηθούν μέσα από την αναφορά επώνυμων και ανώνυμων πρωταγωνιστών, έργα που συνεισέφεραν στο μέλλον της Ελλάδας.
Χωρίς αγκυλώσεις προερχόμενες από αφοριστές μύθων, το άυλο της μεταφοράς γνώσης, ελπίδας και πίστης σε ένα «Κρυφό Σχολειό» στα πρώτα χρόνια της τουρκοκρατίας, αφηγείται τη μεταλαμπάδευση των πλέον πολύτιμων πνευματικών υλικών από την προηγούμενη γενιά στην επόμενη. Η συνέχεια της Ελληνικής γλώσσας όπως την κατονόμασαν Σεφέρης και Ελύτης, όπως και οι κρίσιμες ζυμώσεις που την μετέβαλαν, γίνεται φανερή στα πρόσωπα των μεγάλων «Δασκάλων του Γένους», Κοσμά Μπαλάνου και Αθανάσιου Ψαλίδα.
Οι στάσεις και το βλέμμα τους, δεν συγκλίνουν, όπως και οι απόψεις που υιοθέτησαν οι σχολές τους και οι μαθητές τους, μετέπειτα, (Νεόφυτος Δούκας και Ιωάννης Βηλαράς, αντίστοιχα). Και φυσικά, το περιβάλλον στο οποίο μεταδόθηκαν οι γνώσεις τους και έλαβαν χώρα οι ζυμώσεις αυτές, οι ξακουστές σχολές των Ιωαννίνων -πόλη στην οποία μεγάλωσε η Έλλη Παπαζώη- δε θα ιδρύονταν παρά μόνο μετά από γενναίες χρηματοδοτήσεις σπουδαίων «Ηπειρωτών Ευεργετών».
Ευεργεσίες που ελπίζουμε να μη σβήσουν ποτέ, για να συνεχίζουμε να παράγουμε έργα διαπνεόμενα από ποιότητες πνεύματος και θεμελιωμένα με γνώση γόνιμη.
Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας Π. Βρέλλη
