Θα μου διαβάσεις μια ιστορία, μαμά;
Γιατί το παιδικό βιβλίο είναι σημαντικό για την ανάπτυξη των παιδιών.
Από την Αλεξία Καλογεροπούλου*
Το μικρό κορίτσι στέκεται μπροστά στη βιβλιοθήκη, στο ράφι με τα παιδικά βιβλία. Τα μάτια του λάμπουν από ενθουσιασμό, τα δάχτυλά του αγγίζουν απαλά τα πολύχρωμα εξώφυλλα. «Μαμά, θα μου διαβάσεις μια ιστορία;» ρωτάει με ανυπομονησία. Η μαμά χαμογελά και διαλέγει ένα βιβλίο. Καθώς κάθονται αγκαλιά στον καναπέ, οι πρώτες λέξεις που ακούγονται ξεδιπλώνουν έναν ολόκληρο κόσμο μπροστά στα μάτια του παιδιού. Και κάπως έτσι γεννιέται ένας μικρός αναγνώστης.
Η σημασία του παιδικού βιβλίου στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και της συναισθηματικής ανάπτυξης των παιδιών είναι ανεκτίμητη. Τα βιβλία γίνονται οι φίλοι τους, οι δάσκαλοι που τα βοηθούν να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο, οι συνοδοιπόροι στα ταξίδια της φαντασίας τους. Μέσα από τις ιστορίες, τα παιδιά έρχονται σε επαφή με διαφορετικές αξίες, συναισθήματα και καταστάσεις, αναπτύσσοντας την ενσυναίσθηση, τη δημιουργικότητα και την κριτική τους σκέψη. Ένα καλό βιβλίο δεν είναι απλώς ένας τρόπος για να περάσει ευχάριστα η ώρα. Είναι ένας καθρέφτης στον οποίο τα παιδιά αναγνωρίζουν τον εαυτό τους, αλλά και ένα παράθυρο που τους επιτρέπει να δουν τον κόσμο μέσα από άλλα μάτια. Όταν ένα παιδί διαβάζει ή ακούει μια ιστορία, ταυτίζεται με τους ήρωες, ζει τις περιπέτειές τους, αντιμετωπίζει τις δυσκολίες τους και χαίρεται με τις νίκες τους. Αυτή η διαδικασία είναι καταλυτική για την ψυχική τους ωρίμαση και ισορροπία.
Πώς μπορεί, όμως, ένας γονιός να καλλιεργήσει την αγάπη του παιδιού του για το βιβλίο; Η ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας είναι ένα ταξίδι που ξεκινά από πολύ νωρίς. Η ανάγνωση βιβλίων από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, συμβάλλει στην καλλιέργεια της αγάπης των παιδιών για το βιβλίο. Η δημιουργία μιας καθημερινής ρουτίνας ανάγνωσης, ακόμα και αν διαρκεί λίγα λεπτά, μπορεί να μετατρέψει το διάβασμα σε μια συνήθεια συνδεδεμένη με τη χαρά και την οικειότητα. Εξίσου σημαντικό είναι να δίνουν οι γονείς στα παιδιά την ελευθερία να επιλέγουν τα βιβλία που τους αρέσουν, ώστε να ανακαλύπτουν τη δική τους φωνή και τις προτιμήσεις τους. Και επειδή τα παιδιά μαθαίνουν κυρίως μέσα από το παράδειγμα και όχι από τη θεωρία, είναι σημαντικό ως γονείς να αποτελόύμε ένα καλό πρότυπο και να διαβάζουμε και οι ίδιοι, αποκτώντας μια συνήθεια που θα ωφελήσει τόσο εμάς όσο και τα παιδιά μας.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η επιλογή βιβλίων με ποιοτικά κριτήρια. Μεγάλη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στη γλώσσα, το περιεχόμενο και τις αξίες που προβάλλει ένα βιβλίο. Μια ιστορία μπορεί να είναι γεμάτη περιπέτεια, αλλά να διδάσκει την αξία της φιλίας. Μπορεί να είναι αστεία, αλλά να μιλά για τη σημασία της καλοσύνης. Μπορεί να προσφέρει παρηγοριά ή κατανόηση σε ένα παιδί που φοβάται το σκοτάδι ή να του δείξει ότι η αποτυχία είναι ένα σύνηθες και φυσικό μέρος της ζωής. Εξίσου σημαντική είναι και η εικονογράφηση. Ο ρόλος των εικόνων είναι ουσιώδης, αφού η εικονογράφηση συμπληρώνει και επεκτείνει το νόημα της ιστορίας, βοηθώντας τα παιδιά να αποκτήσουν οπτική σκέψη και αφηγηματική κατανόηση. Τέλος, η σχέση και η σύνδεση των παιδιών με τα βιβλία μπορεί να ενισχυθεί με επισκέψεις σε βιβλιοπωλεία και βιβλιοθήκες, με συμμετοχή σε αναγνωστικές λέσχες, σε βιβλιοπαρουσιάσεις και σε συζητήσεις ή παιχνίδια με αφορμή μια ιστορία που διάβασαν. Όταν το διάβασμα γίνεται μια κοινωνική εμπειρία, το παιδί αισθάνεται μέρος μιας κοινότητας αναγνωστών και διαμορφώνει μια θετική στάση απέναντι στο βιβλίο, που το ακολουθεί σε όλη του τη ζωή.
Το καλό παιδικό βιβλίο είναι ένας σπόρος που καλλιεργεί τη φαντασία, την κριτική σκέψη, τη συναισθηματική νοημοσύνη και την αγάπη για τη γνώση. Και κάθε φορά που ένα παιδί ρωτάει «Θα μου διαβάσεις μια ιστορία, μαμά;» ανοίγει μια πόρτα σε έναν κόσμο που θα το εμπλουτίσει, θα το δυναμώσει και θα του μάθει να ονειρεύεται.
*Η Αλεξία Καλογεροπούλου είναι συγγραφέας και δημιουργός του ιστότοπου για τα βιβλία, τις τέχνες και τις ιδέες, BookSitting
Φωτογραφία: Mystics Art Design
