Ειρήνη Σαρίογλου: «…Είναι πολύ πιο όμορφο να δίνουμε αντί να παίρνουμε…»
Αριστέα Κοντόζογλου*
Ελλάδα, μια χώρα ντυμένη με το μπλε βαθύ της θάλασσας και το γαλάζιο του ουρανού, που ο ήλιος δεν ξεχνά ποτέ να ανατείλει και να φωτίσει με τις ακτίνες του την χώρα αυτή.Μια χώρα με πλούσια πολιτισμική κληρονομιά!
Κάπου εκεί κοιτάζοντας τον χάρτη διακρίνεις τα Δωδεκάνησα και μέσα σε αυτά στην άκρη του αρχιπελάγους του Αιγαίου το Καστελλόριζο, που είναι ένα σταυροδρόμι πολιτισμών,ένα νησί με ατόφια ομορφιά… που από το 2016 μέχρι και σήμερα πραγματοποιείται σε αυτό το διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ από το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών.
Με αφορμή το 5ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ «Πέρα από τα Σύνορα» που θα λάβει χώρα από 23-30 Αυγούστου 2020 στο Καστελλόριζο, επικοινωνήσαμε με την καλλιτεχνική διευθύντρια του Ελληνικού Ιδρύματος Ιστορικών Μελετών κυρία Ειρήνη Σαρίογλου όπου εγκάρδια μας απάντησε στα ερωτήματα που της θέσαμε και την ευχαριστούμε από καρδιάς!
ΑΡ.Κ: Ανατρέχοντας στο παρελθόν, πείτε μας μέσα από ποιες σκέψεις αποφασίστηκε, το Καστελλόριζο να είναι κέντρο παγκόσμιου πολιτισμού στα πλαίσια του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, από το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών;
ΕΙΡ.Σ: Η αφορμή για τη θεσμοθέτηση αυτού του φεστιβάλ ήταν η τότε, το 2016, τελευταία παραγωγή του ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ. Επρόκειτο για έναν τόμο και ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ αφιερωμένα στο Καστελλόριζο με τίτλο ‘’Στην άκρη του Αιγαίου, Καστελλόριζο, 1890-1948’’. Μάλιστα το ντοκιμαντέρ αυτό απέσπασε και το Α’ Βραβείο Καλύτερου Ιστορικού ντοκιμαντέρ στο Λονδίνο την ίδια χρονιά. Η επιθυμία μας ήταν να προβληθεί η ταινία αυτή και στο ακριτικό νησί, γεγονός που μας οδήγησε τελικά στην ιδέα να θεσμοθετήσουμε το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου “Πέρα από τα Σύνορα”, ώστε να βοηθήσουμε το νησί να βρει ξανά τη θέση που του αξίζει στο πολιτιστικό γίγνεσθαι. Και τονίζω τη λέξη ξανά γιατί λίγοι ίσως να γνωρίζουν τον πολιτισμό που είχε το νησάκι μέχρι την Μικρασιατική τραγωδία. Ήθελε ανέκαθεν να μοιάσει στην μεγάλη αρχόντισσα της Ιωνίας, τη Σμύρνη… και για αυτό οι Καστελλοριζιοί έφερναν τα καλύτερα προϊόντα πάντα στο νησί τους… Από μεθόδους εκμάθησης της γαλλικής άνευ διδασκάλου μέχρι εσάρπες Κεϋλάνης! Σκοπός μας λοιπόν να φέρουμε όλο τον κόσμο, έλληνες και ξένους στο Καστελλόριζο και να μεταφέρουμε την ιστορία και τον πολιτισμό του Καστελλορίζου στα πέρατα της οικουμένης. Και για αυτό τον λόγο, με την ολοκλήρωσή του το Φεστιβάλ κάθε χρόνο ταξιδεύει εντός και εκτός Ελλάδας, προβάλλοντας τις βραβευμένες ταινίες του.
ΑΡ.Κ: Από 23-30 Αυγούστου 2020 οι άνθρωποι που θα παρευρεθούν στο 5οΔιεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ «Πέρα από τα ‘Σύνορα», τι θα απολαύσουν, ποια θα είναι η θεματογραφία; Μιλήστε μας γι’αυτό…
ΕΙΡ.Σ: Φέτος ήταν μία δύσκολη χρονιά στη σκιά της πανδημίας. Παρόλα αυτά περισσότερα από 300 ντοκιμαντέρ Ελλήνων και ξένων δημιουργών υπέβαλαν αίτηση για να συμμετάσχουν στο 5ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου. Απ’ αυτά η προκριματική επιτροπή επέλεξε 24 ντοκιμαντέρ (18 μεγάλου/ μεσαίου μήκους και 6 μικρού μήκους) από 18 διαφορετικές χώρες όπως ΗΠΑ, Γαλλία, Αυστραλία, Ισραήλ και άλλες.
Φέτος το Φεστιβάλ έχει τη χαρά να εγκαινιάσει τρία νέα βραβεία. Έτσι, εκτός από τα βραβεία Καλύτερου Ιστορικού Ντοκιμαντέρ, Καλύτερου Κοινωνικο-πολιτικού Ντοκιμαντέρ -αμφότερα με την ευγενική χορηγία της Βουλής των Ελλήνων – και το Ειδικό Βραβείο Μεσογειακής Φιλίας, με χορηγία του ΕΚΟΜΕ, στα βραβεία προστίθενται το βραβείο Καλύτερου Μικρού Μήκους Ντοκιμαντέρ, το βραβείο Καλύτερου Ελληνικού Ντοκιμαντέρ με χορηγία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καθώς και το Ειδικό Βραβείο του «Οδυσσέα», με χορηγία της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού, το οποίο προορίζεται για Έλληνα σκηνοθέτη του εξωτερικού.
Τη δύσκολη διαδικασία απονομής των βραβείων αναλαμβάνουν και φέτος διακεκριμένα μέλη της παγκόσμιας κινηματογραφικής κοινότητας, ενώ προεδρεύουσα της κριτικής επιτροπής είναι η παραγωγός και σκηνοθέτης Μπάρμπαρα Βακερνάγκελ-Τζέικομπς.
Το Φεστιβάλ βραβεύει κάθε χρόνο δυο θεσμούς για τη συμβολή στον τομέα τους: ένα Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης και ένα Ακαδημαϊκό Ίδρυμα. Φέτος για την αξιέπαινη συμβολή του στην προώθηση της νέας γενιάς Ελλήνων δημιουργών θα βραβευτεί το Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, ενώ για τη συνεισφορά του και το αποτύπωμά του στην ενημέρωση, το Φεστιβάλ θα τιμήσει τον όμιλο ALTER EGO MEDIA.
Τα προηγούμενα χρόνια τιμώμενα μέσα υπήρξαν το BBC, η RAI, η ΕΡΤ, η Ecrans de Mondes. Το φεστιβάλ τελεί υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού (ΥΠΕΞ), του Δήμου Μεγίστης, των Πρεσβειών της Αυστραλίας, των ΗΠΑ και του Ισραήλ, ενώ φέρει και την ευγενική υποστήριξη της Βουλής των Ελλήνων, της Γενικής Γραμματείας Νησιωτικής Πολιτικής, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της ΕΡΤ και του ΕΚΟΜΕ.
Φέτος η αυλαία θα ανοίξει με ένα ιδιαίτερο αφιέρωμα στον “πατριάρχη του Ρεμπέτικου”, τον Μάρκο Βαμβακάρη». Η Σοφία Παπάζογλου θα παρουσιάσει μια συναυλία – αφιέρωμα σε εκείνον και στις “δικές μας ξένες” Ρόζα Εσκενάζυ, Στέλλα Χασκήλ και Μαρίκα Νίνου, μαζί με μία ομάδα καταξιωμένων μουσικών. Στο πλαίσιο του αφιερώματος, θα προβληθεί και το ντοκιμαντέρ του Νίκου Σκαρέντζου “Μάρκος”, που συμμετείχε στο επίσημο πρόγραμμα του 22ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Μεγάλη έκπληξη περιμένει βέβαια τους επισκέπτες και στην τελετή λήξης του φεστιβάλ, καθώς θα προβληθεί το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «Saving North» του Μίτσελ Τζόνσον σε πρώτη παγκόσμια προβολή. Η αυλαία του Φεστιβάλ θα κλείσει με τον σπουδαίο Δημήτρη Μπάση και τους σολίστ μουσικούς του.
ΑΡ.Κ: Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας μία στιγμή από προηγούμενο Φεστιβάλ που έχει μείνει χαραγμένη στη μνήμη σας;
ΕΙΡ.Σ: Είναι πολλές και εξαιρετικά συγκινητικές … αλλά υπάρχει μια στιγμή που δεν μπορώ να την ξεχάσω… νομίζω ήταν στο τέλος της τρίτης έκδοσης του φεστιβάλ, ένας πιτσιρικάς Καστελλοριζιός, ο Νικολής έρχεται και μου λέει με έντονο ενθουσιασμό και μεγάλη αγωνία ότι είχε λάβει τις αποφάσεις του για την καριέρα που θα ήθελε να ακολουθήσει όταν μεγαλώσει. Θα ήθελε να γίνει Ιστορικός! Όταν ξαφνιασμένη ρώτησα γιατί, η απάντηση του Νικολάκη ήταν έτοιμη ‘μα για να διοργανώνω φεστιβάλ ντοκιμαντέρ κυρία Ειρήνη!’…
ΑΡ.Κ: Τι σημαίνει για σας ευτυχία και τι επιτυχία;
ΕΙΡ.Σ: Ευτυχία είναι να κάνεις κάτι που αγαπάς… Να βάζεις όλο σου το μεράκι, όλο σου το πάθος και όλη σου την ενέργεια… Η επιτυχία είναι έννοια σχετική… Αλλά θεωρώ ότι όταν κάνεις κάτι που αγαπάς αληθινά και η επιτυχία είναι σχεδόν δεδομένη…
ΑΡ.Κ: Τι σας θλίβει στους ανθρώπους;
ΕΙΡ.Σ: Η υποκρισία και η αγνωμοσύνη….
ΑΡ.Κ: Αισιόδοξη για το μέλλον…;
ΕΙΡ.Σ: Οπωσδήποτε, πάντα… όσο προσπαθούμε με ειλικρίνεια και έργα για ένα καλύτερο αύριο υπάρχει ελπίδα, υπάρχει αισιοδοξία…
ΑΡ.Κ: Έχετε κάποιο μότο στη ζωή σας;
ΕΙΡ.Σ: Ναι, ο κόπος είναι ιερός…
Και κάτι ακόμα, είναι πολύ πιο όμορφο να δίνουμε αντί να παίρνουμε…
Λίγα λόγια για την ερευνήτρια-ιστορικό, Ειρήνη Σαρίογλου:
Η Ειρήνη Σαρίογλου, ερευνήτρια – ιστορικός, γεννήθηκε το 1972 στην Πόλη. Απόφοιτη του Ζαππείου Λυκείου, σπούδασε αρχικά Γαλλική Γλώσσα και Λογοτεχνία στα Πανεπιστήμια Μαρμαρά και Grenoble. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση και του ΙΚΥ στο Πανεπιστήμιο του Birmingham της Μεγάλης Βρετανίας – Τμήμα Βυζαντινών, Οθωμανικών και Νεοελληνικών Σπουδών. Το 2004 εκδόθηκε από το ΕΛΙΑ, στα αγγλικά, μέρος της διδακτορικής της διατριβής, με θέμα την «Επιρροή της τουρκικής πολιτικής στην ελληνική εκπαίδευση της Πόλης 1923-1974» και το 2011 από το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ.) στα ελληνικά. Έχει δημοσιεύσει επιστημονικές μελέτες και άρθρα και έχει επιμεληθεί ιστορικά ντοκιμαντέρ τα οποία και έχουν διακριθεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Ζάππειο Παρθεναγωγείο Κωνσταντινουπόλεως, Γράμματα Χωρίς Παραλήπτη – Αϊβαλί 1922, Στην Εξορία – Ερζουρούμ Άσκαλε 1942, Η Σιωπηλή Σχολή – Μια αναδρομή στην ιστορία της Ι.Θ. Σχολής της Χάλκης, Ίμβρος – Τένεδος: Της Μνήμης και της Λήθης, Η Ανατολή Έδυσε κ.ά.). Έχει διδάξει οθωμανική και τουρκική ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης. Είναι Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Πόλης και συν-ιδρύτρια του Ελληνικού Ιδρύματος Ιστορικών Μελετών (ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ.).
*Δημοσιογράφος-Ραδιοφωνική Παραγωγός
Μέλος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων
Μέλος της Ε.Σ.Ε.Τ
